پوست و ساختار آن
پوست و ساختار آن بزرگترین عضو بدن به شمار می روند و باید بسیار به آن اهمیت داده شود. ۴ کیلوگرم از وزن انسان را پوست تشکیل می دهد و همچنین مساحت آن دو متر مربع می باشد. پوست و ساختار آن تمامی قسمت های بدن را به خوبی می پوشانند و از آن محافظت می کنند. ناخن، غدد عرق و چربی و مو از جمله ضمائم پوست و ساختار آن به شمار می روند. به طور معمول پوست و ساختار آن در بدن آقایان نسبت به خانم ها ضخیم تر است، ولی ضخامت چربی پوست در خانم ها بیشتر از آقایان است.
پوست و ساختار آن در برخی از نقاط بدن نسبت به دیگر نقاط ضخیم تر می باشد، این نقاط شامل پوست کف پا و پوست پلک می باشد. یکی از نکاتی که در مورد پوست باید بدانید این است که پوست و ساختار آن به لایه های گوناگونی تقسیم می شود که هر یک از لایه ها ویژگی های خاصی دارند و همچنین عملکرد هر یک از آنها متفاوت می باشد. در ادامه برای اینکه در مورد لایه های پوستی اطلاعات بیشتری داشته باشید هر یک را به صورت جداگانه توضیح می دهیم.
معرفی لایه های پوستی در پوست و ساختار آن :
همانطوری که بیان کردیم پوست و ساختار آن بسیار پیچیده و خاص می باشد، در واقع باید بدانید پوست مانند یک صفحه کاغذ تخت نیست و از لایه های گوناگونی تشکیل شده است. لایه های گوناگونی در پوست وجود دارد که شما باید هر یک از آنها را به خوبی بشناسید. در ادامه لایه های پوستی را که مربوط به پوست و ساختار آن می باشد را معرفی می کنیم.
- اپیدرم؛ روپوست :
یکی از سطحی ترین لایه پوستی اپیدرم نام دارد، این لایه خود از لایه های مختلفی تشکیل شده است. به طور کلی عمقی ترین لایه ای که در لایه اپیدرم وجود دارد لایه بازال است، که این لایه محل زایش و تولید سلول های پوستی به شمار می رود. به همین علت این لایه را زایا می نامند، سلول های پوستی که در ناحیه زایا تولید می شوند به وسیله تقسیم سلولی طی مدت ۲۴ ساعت به لایه ای بالاتر از خود انتقال پیدا می کنند.
- درم؛ میان پوست :
یکی دیگر از اجزای پوست و ساختار آن که در لایه های پوستی می باشد، درم نام دارد. این لایه دقیقا زیر اپیدرم قرار گرفته است و تنها به وسیله یک غشاء از یکدیگر جدا شده اند. تفاوتی که لایه درم با لایه اپیدرم دارد این است که این لایه از لایه های گوناگون تشکیل نشده است. تغذیه اپیدرم از درم صورت می گیرد، همچنین استحکام و انعطاف پذیری این لایه به دلیل رشته های کلاژن است که این رشته ها در تمامی سطوح درم درهم تنیده شده است.
یکی از بیشترین ماده هایی که این لایه را تشکیل داده است کلاژن می باشد، به طوری که دقیقا ۸۵ درصد وزن این لایه از کلاژن است. در واقع باید بدانید مسئولیت استحکام پوست با این لایه می باشد که کلاژن بیشترین فعالیت را در این زمینه دارد. یکی دیگر از پروتئین های فیبری درون این لایه الاستین می باشد، با وجود اینکه از پروتئین الاستین تنها ۲ درصد در این لایه وجود دارد، مهمترین عامل انعطاف پذیری و کشسانی دارد.
- هیپودرم؛ لایه زیر پوستی :
یکی دیگر از اجزای پوست و ساختار آن هیپودرم می باشد. هیپودرم یک لایه زیر جلد به شمار می رود که چندان جزو پوست محسوب نمی شود. نقش اصلی این لایه محافظت از عناصر زیر پوست می باشد. در واقع باید بدانید هیپودرم یا همان لایه زیر پوستی محل ذخیره چربی است و ماهیچه و استخوان را به پوست متصل می کند.
ضخامت این لایه بسیار متغیر است و مقدار زیادی سلول چربی در آن وجود دارد،. وظیفه اصلی که این لایه دارد چسباندن اندام های زیرین به پوست می باشد. همچنین در این لایه رگهای خونی بسیار بزرگی وجود دارد و این رگها شبکه جلدی را به وجود آورده اند. ساختمان هایی که در هیپودرم وجود دارد از انشعابات این شبکه تغذیه می کنند.
پوست و ساختار آن به صورت جزئی :
همانطوری که بیان کردیم پوست از لایه های گوناگونی تشکیل شده است و هر یک از این لایه ها وظایف خاصی دارند و به خوبی از پوست محافظت می کنند. جدا از لایه هایی که در پوست قرار دارد، پوست و ساختار آن هم به صورت جزئی می باشد و از سلول های گوناگونی تشکیل شده است. در ادامه برخی از اجزای پوست و ساختار آن را معرفی می کنیم تا آشنایی بیشتری با آنها داشته باشید.
- ماتریس :
ماتریس یکی از ماده های برون سلولی می باشد که درون درم قرار گرفته است. وظیفه اصلی ماتریس این است که سلول ها را خوبی به یکدیگر پیوند می زند.
- آدیپوسایت :
یکی دیگر از اجزای پوست و ساختار آن که نقش بسیار مهمی در پوست دارد آدیپوسایت می باشد. آدیپوسایت از جمله سلول های چربی پوست است که در عمیق ترین و بهترین بخش پوست یعنی در لایه هیپودرم قرار گرفته است.
- سلول های بنیادی :
بسیاری از شما کاربرد سلول های بنیادی را شنیده اید و به خوبی می دانید وظیفه مهمی را در پوست ایفا می کنند. سلول های بنیادی که در پوست قرار دارند مانند دیگر اجزای پوست فعالیت های مهمی را برعهده ندارند ولی وجود آنها در پوست ثابت می باشد.
- کراتینوسیت :
بخش عمده ای از سلول هایی که در لایه اپیدرم قرار دارند را کراتینوسیت ها تشکیل می دهند و به خوبی می توانند سلول های پوست را از یکدیگر متمایز کنند.
- ملانوسیت :
یکی دیگر از اجزای پوست و ساختار آن ملانوسیت ها می باشند که این سلول ها مسئولیت ساخت رنگدانه های پوستی را بر عهده دارند.
- ملانین :
ملانین یکی از سلول هایی می باشد که در سلول های ملانوسیت ساخته می شود و در واقع این سلول هم وظیفه ساخت رنگدانه های پوستی را بر عهده دارد.
- سبوم :
پوست شما به صورت طبیعی دارای چربی می باشد که چربی پوست را سبوم می نامند.